An Katukduan sa Kantang “Si Nanay, Si Tatay”

Ini kabtang kan pag-adal kan 

PILOSOPIYA NIN BUHAY SA LITERATURANG BIKOLNON

            An kantang “Si Ninay, Si Tatay”, pinaghohona na pinakabantog na kantang Bikolnon asin pwera kan kantang “Sarung Banggi”, ini iyo man an pinakanamomotan na himnong Bikolnon.[1] Ini an liriko kan kantang Sarung Banggi sa Bikol:<![2]

Si Nanay, si tatay di ko babayaan,

Balaquid na boot an sakuyang utang

Si pagdara sako nin siyam na bulan,

Gatas kong sinoso di ko mabayadan.

Ay Nanay, ay Tatay kon ako humale,

Hihdawon mo man sa gabos mong aki;

Maski makakoa nin makakasangle,

Dai makaarog kan sakong ugale.

Ay Nanay, ay Tatay kon ako maraot,

Pogotan nin payo ibontog sa lawod,

Kon maheling nindo na naganod-anod,

Ay Nanay, ay Tatay sapoda man tolos.

Si Nanay, si Tatay daing pagkaherak,

Gustong agomon ko an sarong may kuyap.

Ay Nanay ay Tatay, kon kami mamogtak

Iloho ko siya tanganing matigbak.

            Sa titulo pa lang kan kanta, masasabotan na kun anong pagpapahalaga an mawot itukdo. Sosog sa nasabi na sa kalilihis pa lang na kapitulo manunungod sa esensya kan gurang sa mga Bikolano, siring man an mawot ipahayag kan kantang ini. Paggalang, pag-ataman, pagkamoot o maninigong balos nin boot sa mga magurang. Bilang ekstensyon kan Kagurangnan, sinda man parti kan prinsipyo kan buhay nin sarong tawo. Utang na boot sa sainda kun tano nagkahawak an sarong tawo sa partikular nyang kinamumugtakan bilang parti kan pamilya. Sinda an nagpadakula asin nagtukdo man sa saindang mga kapag-arakian. Sinda an enot na nagtanom nin kaaraman sa isip nin sarong tawo sa paagi kan saindang ginigibong disiplina. Kun kaya man dakula an papel ninda sa pagtalubo kan isip asin disposisyon kan tawo.

            Ini nagpapahiling nin makamundong pangyayari sa sarong pamilya. May pagkasuwayan o pagkaarangutan o minsan igwang nagkakasala. Lagad sa likod kan mga ini dai mainenegar an danay na pagkayaon kan pagkamoot sa lambang saro lalo na an pagkamoot kan magurang sa aki. Magkasala man nin pirang ulit, maako na maako man giraray sya sa saiyang aki.

            Nin huli ngani sa labing pagkonsidera kan mga tawo sa magurang, minsan pa maski dai ninda boot nauyon n asana nin huli ta mas makakarahay daa an kabotan nin magurang. Tala-tala an siring na kaisipan sa kanta. Garo inilaag na lang ninda sa pasuba o pangirit. “The humor in the last stanza should relieve whatever oversentimentality may be objected to in the preceding ones.”[3] Alagad, dai kaini matatago an kaisipan na naglalataw. Ini man nagpapasabot na dikit-dikit nang nagkakaisip an sarong tawo. Narereyalisar nya na an saiyang katalingkasan asin nasasabotan nya na an saiyang pangiturugan. Alagad, dai man giraray ini masasabing marhay o maraot ta dai man matatawadan an kaaraman kan magurang manunungod sa ikararahay kan saindang mga aki.

            Dakul pa an laog kan kantang ini. Paghorop-horop lang an kaipuhan.

---

[1] Cf. Benjamin A. Claveria, “Sarung Banggi.”

[2] “Si Nanay, Si Tatay”, Ibid.

[3] Ibid.